Ocen prawdziwość zdań dotyczących kodu genetycznego.Wpisz w odpowiednim miejscu tabeli P,jeśli zdanie jest prawdziwe,lub literę F- jeśli jest fałszywe. 1.Tryptofan jest jednym z trzech kodonów STOP. 2.Kodon budują trzy nukleotydy. 3. Kodony CAU i CAC zwierają informacje o histydynie. 4. W rzeczywistości niektóre mogą nawet lepiej opierać się błędom, co oznacza, że teoretycznie możliwe jest stworzenie „lepszego” kodu genetycznego. Fakt, że pomimo tego wszystkie organizmy na Ziemi używają tego samego kodu genetycznego sugeruje, że życie na Ziemi pojawiło się raz, a wszystkie żywe organizmy pochodzą od tego Biologia - Matura Maj 2013, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 23. Kategoria: Ekspresja informacji genetycznej Typ: Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Oceń prawdziwość informacji dotyczących kodu genetycznego. Wpisz w tabelę literę P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub literę F, jeśli zdanie jest fałszywe. Informacja o budowie białek jest zaszyfrowana za pomocą kodu genetycznego: 3 nukleotydy w DNA = 1 aminokwas w białku. Cechy kodu genetycznego: - trójkowy- 3 kolejne nukleotydy (kodon) oznaczają 1 aminokwas - niezachodzący- istnieje sztywna "ramka odczytu" kodonów, nukleotyd zaliczony do . zapytał(a) o 18:09 Kod genetyczny? Nie zgadzają mi się dwie cechy kodu genetycznego, a mianowicie:1. kod jest zdegenerowany:czyli, że 1 aminokwas może być kodowany przez kilka kod jest zdeterminowany:czyli, że 1 kodon koduje tylko 1 jedna cecha mówi o tym, że kilka kodonów koduje 1 aminokwas, a druga mówi o tym, że to 1 kodon koduje 1 aminokwas?Pewnie źle to rozumuję, dlatego proszę o proste wytłumaczenie. To pytanie ma już najlepszą odpowiedź, jeśli znasz lepszą możesz ją dodać 1 ocena Najlepsza odp: 100% Najlepsza odpowiedź nuterka odpowiedział(a) o 18:24: Nie do końca znam się na genetyce, ale widzę jeden trop. Taka analogia matematyczna: kodony to argumenty funkcji (x), a aminokwasy wartości funkcji (y). Ponieważ przypisanie kodonom aminokwasów jest funkcją, nie może być tak, że jednemu kodonowi przypada więcej niż jeden aminokwas. Z drugiej strony może być tak, że jedną wartość funkcji przybiera kilka argumentów (jeden aminokwas jest kodowany przez kilka kodonów). Nie wiem, czy przemawia do Ciebie takie porównanie, więc może inaczej. Wyobraźmy sobie, że analizujemy sobie kod genetyczny, który leci jakoś takkodon1 kodon2 kodon3 kodon4 kodon5...Bierzemy kolejno po jednym kodonie i rzutujemy go na aminokwasy. Musimy wiedzieć, jakiemu aminokwasowi przypada dany kodon, bo inaczej analiza byłaby niemożliwa. ("1 kodon koduje tylko 1 aminokwas."). Ale jest możliwe, że kodon1 koduje ten sam aminokwas co np. kodon4, jeden aminokwas może być kodowany na kilka sposobów ("1 aminokwas może być kodowany przez kilka kodonów").Jeszcze raz podkreślam, że nie znam się na genetyce, więc być może źle rozumuję, ale wydaje mi się, że to ma sens :P. Uważasz, że ktoś się myli? lub Na rysunku przedstawiono główne etapy ekspresji informacji genetycznej. Na podstawie: Solomon, Berg, Martin, Ville, Biologia. Warszawa 1996, s. 279. a) Korzystając z informacji podanych na rysunku i własnej wiedzy, oceń prawdziwość poniższych stwierdzeń. Wpisz znak X w odpowiednie komórki tabeli. Lp. Informacja Prawda Fałsz 1. Każda z nici DNA oraz nić mRNA zbudowane są z podobnych podjednostek chemicznych połączonych ze sobą za pomocą takich samych wiązań kowalencyjnych. 2. Dwuniciowy DNA oraz mRNA zbudowane są z nukleotydów purynowych i pirymidynowych, a stosunek ilościowy tych nukleotydów w obu kwasach wynosi 1 : 1. 3. Strukturę przestrzenną DNA i mRNA stabilizują wiązania wodorowe pomiędzy komplementarnymi zasadami azotowymi nukleotydów. b) Stosując oznaczenia literowe zasad azotowych, podaj kodon 2 i kodon 3 w mRNA oraz w nici matrycowej DNA. c) Zaznacz prawidłowe dokończenie zdania. Na podstawie przedstawionego schematu ekspresji informacji genetycznej można stwierdzić, że A. podczas transkrypcji trójkowy kod genetyczny ulega rozszyfrowaniu. B. podczas translacji dany kodon znajdujący się w DNA zostaje odczytany dwa razy. C. podczas transkrypcji – mimo zmiany zapisu informacji genetycznej – nie zmienia się jej sens. D. zmiana nukleotydu w danym kodonie powoduje zmianę jednego aminokwasu w białku. Wymagania ogólne I. Poznanie świata organizmów na różnych poziomach organizacji życia. Uczeń […] przedstawia procesy […] biologiczne […]; IV. Poszukiwanie, wykorzystanie i tworzenie informacji. Uczeń odczytuje, selekcjonuje, porównuje […] informacje pozyskane z różnorodnych źródeł […]; Wymagania szczegółowe VI. Genetyka i biotechnologia. 1. Kwasy nukleinowe. Uczeń: 4) […] porównuje strukturę i funkcję cząsteczek DNA i RNA; 3. Informacja genetyczna i jej ekspresja. Uczeń: 2) przedstawia poszczególne etapy prowadzące od DNA do białka (transkrypcja, translacja) […]; Wskazówki do rozwiązania zadania a) Mimo że znasz już budowę DNA i RNA (mRNA), to przeanalizuj rysunek niezbędny do realizacji tego polecenia. Zwróć uwagę na symbole graficzne poszczególnych nukleotydów wchodzących w skład DNA i mRNA. Przypomnij sobie, że w obu rodzajach cząsteczek występują nukleotydy z zasadami azotowymi należącymi do puryn i pirymidyn, a nukleotydy te łączą się ze sobą kowalencyjnie i tak powstaje nić polinukleotydowa. Koniecznie pamiętaj o dwuniciowej strukturze DNA i o jednoniciowej strukturze mRNA. W przypadku dwuniciowej cząsteczki DNA pamiętaj o tym, w jaki sposób nici te są ze sobą połączone (utrzymywane razem) w formie dwuniciowej cząsteczki. Popatrz jeszcze raz na rysunek i zauważ, która nić polinukleotydowa DNA jest wykorzystywana w pierwszym etapie ekspresji informacji genetycznej, i w jaki sposób. Następnie przyjrzyj się cząsteczce mRNA oraz zobacz, jaką rolę pełni ona w drugim etapie ekspresji informacji genetycznej. b) Rozwiązując to polecenie, przypomnij sobie i zastosuj regułę komplementarności zasad azotowych występujących w nukleotydach DNA oraz w nukleotydach RNA. W tym celu uważnie przyjrzyj się symbolom graficznym tych zasad (nukleotydów) zastosowanym na rysunku. Po odszukaniu kodonów nr 2 i 3 w DNA oraz w mRNA, uważnie sprawdzaj w każdym z nich symbole graficzne kolejnych trzech nukleotydów. Zastosuj regułę komplementarności zasad azotowych między cząsteczkami: DNA i RNA. c) W realizacji tego polecenia korzystaj z wiedzy o przebiegu pierwszego etapu ekspresji informacji genetycznej – syntezie mRNA (transkrypcji) oraz o drugim etapie – translacji, czyli biosyntezie białka. Naturalne jest więc wykorzystanie wiedzy o kodzie genetycznym. Zwróć uwagę na sformułowania: rozszyfrowanie kodu genetycznego oraz odczytywanie kodonu. Podczas zastanawiania się nad poprawnością kolejnych wariantów zakończenia zdania, korzystaj z pomocy w postaci informacji podanych na schemacie. Przykłady poprawnych odpowiedzi a) 1. P 2. F 3. F b) Kodon 2 w mRNA: ACU Kodon 2 w DNA: TGA Kodon 3 w mRNA: UGC Kodon 3 w DNA: ACG c) C Jednostkami składowymi kwasów nukleinowych są nukleotydy, jednostkami białek są aminokwasy. Istotą kodu genetycznego jest zjawisko wyznaczania przez sekwencję nu-kleotydów kolejno w DNA i RNA, kolejności aminokwasów w białku. Ponieważ jednak po-średnikiem odwzorowującym dokładnie informację przechowywaną w DNA jest mRNA, za-tem sekwencje nukleotydów podawane dalej w tym rozdziale będą zgodne z ich kolejnością w mRNA. Informacja genetyczna zapisana jest w postaci trójek nukleotydów, które stanowią podstawową jednostkę translacji, zwaną kodonem. Z uwagi na to, że cząsteczka DNA jest polimerem złożonym z 4 różnych nukleotydów, liczba możliwych kodonów (tripletów) wy-nosi 43, czyli 64 (tab. Tabela. Kod genetyczny STOP – kodony terminacyjne Skróty dla aminokwasów ala alanina arg arginina asn asparagina asp kw. asparaginowy cys cysteina gln glutamina glu kwas glutaminowy gly glicyna his histydyna ile izoleucyna leu leucyna lys lizyna met metionina phe fenyloalanina pro prolina ser seryna thr treonina try tryptofan tyr tyrozyna val walina Wynika z tego, że większość spośród 20 aminokwasów wchodzących w skład białek kodo-wana jest przez więcej niż jeden triplet. O takim kodzie mówi się, że jest zdegenerowany. Trzy spośród 64 tripletów: UAA, UAG i UGA nie kodują żadnego aminokwasu i sygnali-zują koniec syntezy polipeptydu. Określa się je mianem kodonów terminacyjnych lub kodo-nów stop. Wśród tripletów kodujących należy wyróżnić kodon AUG, zwany inicjacyjnym. Stanowi on początek zapisu informacji dla każdego białka. Właściwe jego rozpoznanie przez aparat translacyjny jest warunkiem prawidłowego odczytania następujących po nim triple-tów. Kodon ten wyznacza bowiem tzw. ramkę odczytu. Przesunięcie ramki o jeden lub dwa nukleotydy prowadzi do zmiany sensu zapisu i do powstania innego niż kodowany peptydu lub do przerwania translacji. translacja W procesie translacji obok mRNA biorą także udział cząsteczki tRNA oraz rybosomy. Tworzenie i wydłużanie (elongacja) łańcucha polipeptydowego odbywa się na rybosomie (rys. Rys. Proces translacji na rybosomie (wg Connora i Fergusona-Smitha, 1998) Rola cząsteczki tRNA polega na dostarczaniu odpowiednich aminokwasów dla two-rzącego się peptydu oraz odczytywaniu kodonów na nici mRNA. Odczytywanie sekwencji nukleotydów na mRNA dokonuje się za pośrednictwem jednej z pętli cząsteczki tRNA (rys. Wśród siedmiu nukleotydów wchodzących w jej skład trzy stanowią tak zwany antykodon, ponieważ sekwencja antykodonu jest komplementarna do trójki nukleotydów w mRNA. Rys. Budowa cząsteczki tRNA Proces syntezy polipeptydu można podzielić na trzy fazy: inicjację, elongację i ter-minację. W fazie inicjacji dochodzi do stopniowego formowania się kompleksu mRNA-ry-bosom-inicjacyjny tRNA. Inicjacyjny tRNA, przenoszący metioninę, jest cząsteczką, której antykodon rozpoznaje na mRNA sekwencję AUG. Nie oznacza to, że wszystkie białka będą się rozpoczynać od tego aminokwasu, bowiem jest on w dalszej obróbce polipeptydu zazwy-czaj usuwany. Wydłużanie łańcucha polipeptydowego następuje w szczególnych miejscach rybosomów. Na rybosomie można wyróżnić tzw. miejsce P (peptydylowe) i miejsce A (ak-ceptorowe) (rys. W miejscu P – tRNA wiąże się z rosnącym polipeptydem. Do miejsca A natomiast dołącza się naładowana odpowiednim aminokwasem cząsteczka tRNA, której antykodon rozpoznaje na mRNA – komplementarną dla siebie trójkę nukleotydów, czyli kodon. Pomię-dzy aminokwasami z miejsca P i z miejsca A tworzy się wiązanie peptydowe, a cząsteczka tRNA po zerwaniu połączeń z peptydem usuwana jest z miejsca P. Cząsteczka tRNA, z przy-łączonym do niego peptydem, przenoszona jest wtedy z miejsca A na miejsce P, a rybosom przesuwa się na nici mRNA o kolejne trzy nukleotydy. Zwolnione w ten sposób miejsce A oczekuje na przyłączenie nowej, „naładowanej” cząsteczki tRNA. Proces elongacji powta-rza się, przez co powstający polipeptyd wydłuża się. Sygnałem kończącym translację jest sekwencja zasad zawierających jeden lub kilka kodonów nonsensownych. Po zakończeniu translacji kompleks mRNA – rybosom rozpada się, a jego elementy są wykorzystywane po-nownie w procesie syntezy białka. Rys. Proces translacji. Etapy elongacji i terminacji Zadanie Wykorzystując podane niżej trójki nukleotydów mRNA, na podstawie tabeli kodu genetycznego, określ, jakie aminokwasy będą włączone w skład polipeptydu podczas translacji: -AUG- -UCU- -CCC- -GGG- -AUU- -UAA- --- --- --- --- ---Zadanie W komórce wystąpił deficyt białka enzymatycznego. Gen zawierający informację ge-netyczną determinującą powstanie tego enzymu ulega ekspresji wskutek zadziałania nań czynnika transkrypcyjnego. Obie nici DNA rozsuwają się w okolicy genu i jedna z nich staje się matrycą dla powstania mRNA, czyli transkryptu. Wypisz sekwencję nukleotydów w mRNA, jeśli fragment DNA miał następujący układ nukleotydów: DNA: T-A-C-C-G-A-G-G-G-T-T-G-G-A-G-G-C-T-A-A-A-C-G-T-A-T-T transkrypt: ---Jaki triplet nukleotydów inicjuje transkrypcję? ---Jaki to aminokwas w późniejszym peptydzie? Czy ten aminokwas jest zawsze składnikiem białka finalnego? Zadanie Wymień 3 główne różnice między DNA i RNA. Zadanie Jakie są 3 typy cząsteczek RNA? Jaka jest ich rola związana z pojęciem przepływu informacji? Zadanie Czy przedstawiony poniżej układ nukleotydów w DNA pozwoli na zainicjowanie i zakończenie transkrypcji całej podanej sekwencji? a) A-A-A-C-G-C-A-C-G-T-A-A-T-T-T-G-T-C-G-G-G-C-C-C-A-T-C- mRNA... b) T-A-C-C-T-A-G-G-C-A-T-G-A-A-T-T-C-G-C-C-G-A-A-A-T-A-G- mRNA... c) T-A-C-T-A-C-A-G-C-A-T-T-T-T-T-G-G-C-C-T-T-A-T-T-G-G-G- mRNA... Zadanie Wypisz triplety nukleotydów komplementarnych do antykodonów tRNA, przenoszą-cych poniżej wymienione aminokwasy: Walina --- --- --- --- Leucyna --- --- --- --- --- --- Stop --- --- --- Tryptofan --- Zadanie Przedstaw ciąg reakcji przedstawiających ekspresję genu struktury w kierunku syntezy białka enzymatycznego, na który składają się procesy transkrypcji i translacji. DNA TTT AAG TTA CAC GCA ATC CCG CCT mRNA AAA --- --- --- --- --- --- ---tRNA UUU --- --- --- --- --- --- ---peptyd Lys --- --- --- --- --- --- ---Zadanie Pewne białko strukturalne ma podany niżej skład aminokwasowy. Ala Fen Wal Tre Cys Gli Pro Ser Ala His Leu Glu a) Czy można odtworzyć na tej podstawie sekwencję nukleotydów w DNA? Co oznacza praktycznie w tym zadaniu pojęcie degeneracja kodu genetycznego? b) Przedstaw możliwie najwięcej różnych wariantów sekwencji nukleotydowych DNA, które mogłyby kodować taki skład aminokwasowy białka. --- --- --- ---Zadanie W fazie S komórki dokonuje się replikacja DNA. Tworzą się widełki replikacyjne (rys. Jaki układ nukleotydów będą miały tworzące się nici komplementarne? Z którego końca nici zaczyna się replikacja? Gdzie są fragmenty Okazaki? łańcuch stary 5’ GCCCATACCGCTTAAATGTCCGTATAAACCCATGGTCGGTGCTCA – 3’ primer widełki replikacyjne primer 3’……… - 5’ łańcuch stary Rys. Schemat do zadania Transcript Powtórzenie wiadomości – GENETYKA 1. Czym zajmuje się genetyka? Genetyka to nauka zajmująca się dziedziczeniem oraz zmiennością organizmów. 2. Co to jest dziedziczność? Dziedziczność to przekazywanie cech dziedzicznych (np. kolor włosów) potomstwu przez rodziców. 3. Podaj przykłady cech dziedzicznych. Cechy dziedziczne: kolor skóry, włosów i oczu, rysy twarzy, umiejętności zwijania języka w rurkę. Cechy niedziedziczne: blizny, opalenizna. 4. Czym jest zmienność organizmów? Zmienność czyli występowanie różnic między osobnikami tego samego gatunku; jest wynikiem rozmnażanie płciowego oraz wpływu środowiska. U ludzi wyróżniamy cechy: a) gatunkowe np. dwunożność, pionowa postawa ciała. b) indywidualne np. brzmienie głosu, kolor włosów. 5. Opisz budowę DNA. DNA (kwas deoksyrybonukleinowy) to nośnik materiału genetycznego składa się z mniejszych jednostek NUKLEOTYDÓW. Pojedynczy nukleotyd składa się z: – cukru – deoksyryboza – reszty kwasu fosforowego – zasady azotowej (adenina, tymina, cytozyna, guanina). Jedna cząsteczka Dna składa się z dwóch nici ułożonych spiralnie, skręconych wokół wspólnej osi (podwójna helisa). 6. Wyjaśnij, na czym polega komplementarność zasad. Komplementarność czyli dopasowanie zasad do siebie. Zasady mają taką budowę, że pasują do siebie jak puzzle, mogą łączyć się ze sobą w pary: – adenina jednej nici zawsze tworzy parę z tyminą z drugiej nici (wiązanie podwójne) – cytozyna łączy się z guaniną (wiązanie potrójne). 7. Opisz budowę chromosomu. Chromosom to struktura zawierająca w komórce jedną cząsteczkę DNA. Chromosomy są widoczne tylko podczas podziału komórkowego, a ich budowa zależy od tego, czy obserwujemy je tuż przed, czy tuż po podziale komórki. Chromosom zbudowany jest z dwóch chromatyd siostrzanych, które są połączone ze sobą w jednym punkcie zwanym centromerem. 8. Co to jest gen? Gen to odcinek DNA, który zawiera informację o określonej czesze organizmu. Geny stanowią 2% całości DNA, pozostałe 98% to odcinki nie kodujące. Odcinki kodujące (geny) + odcinki niekodujące = GENOM (kompletny zapis informacji genetycznej) 9. Podaj różnice w budowie DNA i RNA. Cechy DNA: a)występuje w jądrze komórkowym i jest nośnikiem informacji genetycznej b) występują zasady adenina, tymina, cytozyna, guanina c) występują 2 nici d)cukier budujący to deoksyryboza Cechy RNA: A) występuje w cytoplazmie i rybosomach, bierze udział w syntezie białka B)występuje 1 nic C)zasady: adenina uracyl,cytozyna i guanina D) cukier budujący ryboza 10. Co to jest replikacja? Replikacja to powielanie DNA (proces tworzenia kopii DNA). W nowej cząsteczce DNA (po replikacji) 1 nić pochodzi ze starej cząsteczki DNA, a 2 (nowa) nić jest dobudowana na zasadzie komplementarności. 11. Wyjaśnij pojęcia: chromosomy homologiczne, komórki diploidalne, komórki haploidalne, kariotyp, genotyp, fenotyp. Chromosomy homologiczne- chromosomy podobne do siebie pod względem wielkości i kształtu; zawierają takie same geny. Komórki diploidalne – komórki z podwójnym zestawem chromosomów (komórki budujące ciało = 23pary czyli 46 chromosomów) Komórki haploidalne – komórki z pojedynczym zestawem chromosomów (komórka jajowa, plemnik = 23 chromosomy z każdej pary). Kariotyp – komplet chromosomów danego organizmu. Genotyp – zespół wszystkich genów organizmu. Fenotyp – zespół możliwych do zaobserwowania cech organizmu. 12. Mitoza a mejoza. Mitoza- podział jądra komórkowego, w wyniku którego powstają dwie komórki potomne o takiej samej liczbie chromosomów jak w jądrze komórki rodzicielskiej. Mejoza- proces złożony z dwu kolejnych podziałów jader komórkowych, dzięki którym z komórki dipoidalnej powstają cztery komórki haploidalne. w procesie mejozy u zwierząt powstają gamety a u roślin spory. Mejoza występuje tylko u komórek rozrodczych, w przeciwieństwie do mitozy, która występuje w prawie każdej komórce ciała. 13. Wyjaśnij w jaki sposób w DNA jest zakodowana informacja o budowie białek. Informacja o budowie białek jest zapisana językiem genów, którego alfabet stanowią litery ATCG; tworzą ona trzyliterowe słowa. Trzy kolejne nukleotydy w nici DNA nazywamy kodonem, kodują jeden aminokwas. Ten sposób zapisu informacji genetycznej o budowie białek zawartej w DNA to kod genetyczny. Kodony niekodujące aminokwasu stanowią stop – koniec przepisu. Kodonów jest więcej niż aminokwasów; ten sam aminokwas może być kodowany przez kilka kodonów. np. GGC AAC GGA kodon kodon kodon glicyna asparagina glicyna 14. Odczytywanie kodu genetycznego. DNA: TCACCAGGGTCTCCCGAG – przepisz informację z DNA na mRNA (zasada komplementarności, pamietaj że w nici mRNA zamiast tyminy występuje uracyl) AGUGGUCCCAGAGGCUC – odczytaj z tabeli kodu genetycznego jakie aminokwasy są kodowane przez kolejne trójki nukleotydów w mRNA AGU – seryna, GGU – glicyna, CCC – prolina, itd. 15. Omów proces powstawania białek: cząsteczka DNA rozplata się, powstaje cząsteczka mRNA, cząsteczka mRNA transportowana jest z jądra komórkowego do cytoplazmy, mRNA łączy się z rybosomem (w cytoplazmie), tRNA transportują aminokwasy do rybosomu, rybosom przyłącza aminokwasy, rybosom przesuwa się po mRNA i do istniejącego łańcucha aminokwasów dołącza kolejne, tRNA pozbawione aminokwasów odłączają się od rybosomu, kodon stop – koniec syntezy białka, zwijanie łańcucha aminokwasów w struktury białka. 16. Rola tRNA i MRNA w syntezie białka. tRNA dostarcza aminokwasów do miejsca syntezy białek, mRNA przenosi informację o budowie białek z jądra komórkowego do cytoplazmy. 17. Krzyżówki genetyczne. – groszki o barwie kwiatów czerwonych z groszkami o barwie kwiatów białych( AAxaa lub Aaxaa). – Jakie jest prawdopodobieństwo, że dziecko będzie miało niebieski kolor oczu, jeżeli jego rodzice mają brązowy kolor oczu i są heterozygotami. – Jakie jest prawdopodobieństwo urodzenia dziecka o niebieskim kolorze oczu przez kobietę o brązowym kolorze oczu, jeżeli ojciec ma oczy niebieskie. (Aaxaa lub Aaxaa) – dziedziczenie cech sprzężonych z płcią : * jakie jest prawdopodobieństwo urodzenia się dziewczynki daltonistki w rodzinie, w której mama prawidłowo rozpoznaje barwy, a tata jest daltonistą (dziedziczenie cech sprzężonych z płcią) *jakie jest prawdopodobieństwo urodzenia się dziecka z hemofilią, jeżeli ojciec jest chory, a matka jest nosicielką tej choroby. *Sprawdź, jaką grupę krwi może mieć dziecko, jeżeli mama ma grupę krwi AB, a ojciec ma grupę krwi A i jest heterozygotą. *Sprawdź, jaką grupę krwi może mieć dziecko, jeżeli mama ma grupę krwi A (heterozygota), a ojciec ma grupę krwi 0. 18. Kiedy może wystąpić konflikt serologiczny? Konflikt serologiczny może wystąpić kiedy matka ma grupę krwi Rh- a dziecko Rh+. Istnieje wtedy ryzyko, że przeciwciała wytworzone przez organizm matki podczas pierwszej ciąży, zagrożą kolejnemu dziecku. 19. Zadanie: wypisz gamety produkowane przez osobniki o następujących genotypach RR, IAi, IAIB, ii. Podaj fenotypy tych osobników. RR gamety R, R - obecny czynnik Rh we krwi, IAi gamety: IA,i – grupa krwi A, A B A B– I I gamety: I ,I grupa krwi AB, ii gamety i, i – grupa krwi 0 20. Czym są mutacje i przykłady. Mutacja to nagła, trwała zmiana w materiale genetycznym;może się pojawić w dowolnym miejscu nici DNA: a) genowe (punktowe) – dotyczy zmian w sekwencji nukleotydów b) chromosomowe – dotyczą zmian w liczbie lub budowie chromosomów. Przyczyny mutacji: * spontaniczne bez udziału czynników zewnętrznych; * wywołane przez czynniki mutagenne np. dym papierosowy, konserwanty, promieniowanie UV i rentgenowskie X. 21. Wyjaśnij rolę mutacji: a) pozytywna – powstanie ulepszonej wersji białka b) negatywna – choroby genetyczne, powstają bakterie chorobotwórcze odporne na antybiotyki 22. Scharakteryzuj 3 wybrane choroby genetyczne: fenyloketonuria, albinizm, mukowiscydoza, zespół Downa, pląsawica Hunitingtona, 23. Oceń rolę poradnictwa genetycznego w planowaniu rodziny.

odczytywanie kodu genetycznego zadania